105. rocznica urodzin Wiery Gran

Wiera Gran urodziła się jako Dwojra Grynberg 20 kwietnia 1916 roku najprawdopodobniej w Białymstoku. Wychowywała się w Wołominie, tam chodziła do szkoły. W 1927 r. wyjechała z rodziną na 2 lata do Paryża. Po powrocie ukończyła w Warszawie średnią szkołę humanistyczną oraz szkołę tańca Ireny Prusickiej. Już w 1934 roku zadebiutowała jako piosenkarka i w tym samym roku nagrała pierwszą płytę dla Syrena Electro jako Sylvia Green. Do 1938 roku występowała w lokalu Paradis przy Nowym Świecie, później śpiewała w Polskim Radio, w Café Vogue, w kawiarni przy Instytucie Propagandy Sztuki, jeździła też na występy po Polsce. W 1939 r. zagrała w filmie Aleksandra Martena „Un a hejm” (jid. Bezdomni).

Jesienią 1939 roku występowała we Lwowie. Do Warszawy wróciła na stałe w marcu 1941 i zamieszkała z rodziną w getcie. Do tzw. wielkiej akcji w lipcu 1942 pracowała w kawiarni Sztuka przy Leszno 2 i była tam obok Marysi Ajzensztadt jedną z głównych atrakcji. Występowała też w Feminie u Jerzego Jurandota, w kawiarni Bon Apetit. 2 sierpnia 1942 r. wyszła z getta na tzw. stronę aryjską. Ukrywała się początkowo w Warszawie, potem w Starych Babicach.

Po wojnie zarzucono jej kolaborację z Niemcami. Zarówno Prokuratura, Sąd Związku Artystów Scen Polskich oraz Sąd Obywatelski przy Centralnym Komitecie Żydów Polskich uznały ją za niewinną. Wróciła do występów scenicznych, śpiewała m.in. z akompaniamentem Orkiestry Polskiego Radia, towarzyszyła Mieczysławowi Foggowi.

W 1950 r. zdecydowała się na wyjazd do Izraela. Tam po raz kolejny padły pod jej adresem oskarżenia o współpracę z Niemcami. Po dwóch latach wyjechała do Francji. Występowała w teatrze Alhambra Maurice’a Chevaliera w repertuarze francuskim. Śpiewała na scenach w Europie, a także w Stanach Zjednoczonych, Meksyku. Przyjeżdżała też do Polski i do Izraela, gdzie jeszcze na początku lat 70. XX w. powróciła sprawa oskarżeń o kolaborację w czasie wojny.

W 1971 r. zakończyła karierę. Skupiła się na spisywaniu wspomnień, które ukazały się w 1980 („Sztafeta oszczerców. Autobiografia śpiewaczki”).

Zmarła 27 listopada 2007 roku w Paryżu.