Aktualności

Jesteś tutaj

Aktualności

120. urodziny Mariana Hemara

2021-04-05

Marian Hemar urodził się jako Maryan Hescheles 6 kwietnia 1901 r. we Lwowie w rodzinie żydowskiej. Jego kuzynem był Stanisław Lem. Ukończył VII Gimnazjum we Lwowie, jako 17-letni ochotnik brał udział w walkach o Lwów. Następnie studiował medycynę i filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Studiów nigdy nie ukończył, zajął się natomiast pisaniem. Nawiązał współpracę z lwowskim pismem „Szczutek", w którym ukazywały się jego fraszki, satyry, utwory rewiowe. W latach 1922 i 1923 wydał dwa zbiory swoich tekstów. W 1924 r. w Teatrze Miejskim we Lwowie została wystawiona rewia „Łątki lwowskie", do której napisał większość tekstów. Pod koniec 1924 r. jego tekst trafił do programu teatrzyku Qui pro Quo w Warszawie, a w kolejnym roku Hemar objął, wraz z Julianem Tuwimem kierownictwo literackie Qui pro Quo. Po 1931 r. pracował dla najważniejszych scen kabaretowych Warszawy – latach 1931-1933 dla teatrzyku Banda, 1933-1934 – dla Cyganerii Warszawskiej, 1935-1939 – dla Cyrulika Warszawskiego. Prowadził też ze Stefanem Jaraczem i Marią Modzelewską Teatr Nowa Komedia.

Hemar pisał teksty, które wykonywali najwięksi artyści przedwojennej sceny – Ludwik Sempoliński, Zula Pogorzelska, Mira Zimińska, Mieczysław Fogg i inni. Był także współtwórcą (scenariusz, dialogi, teksty piosenek) kilku polskich filmów fabularnych jak np. „ABC miłości" czy „Ślub ułańskie".

Pod koniec września 1939 r. Hemar przedostał się do Rumunii, a stamtąd przez Turcję do Palestyny i Egiptu. Walczył w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich, m.in. pod Tobrukiem. Zajmował się pracą kulturalną na rzecz żołnierzy – prowadził program radiowy, pisał piosenki i teksty satyryczne. W 1942 przyjechał do Londynu, gdzie pracował w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji Rządu Polskiego na Emigracji. Publikował w gazetach polskich ukazujących się w Anglii – „Wiadomości Polskie", „Dziennik Polski".

Po wojnie założył kabaret „Biały Orzeł". Współpracował z „Wiadomościami" Mieczysława Grydzewskiego, w latach 1952-1968 z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa, na której falach przygotowywał co tydzień kabaret polityczny. W 1955 r. założył Teatr Literacko-Satyryczny Hemara. Mało kto wie, że zajmował się też pracą translatorską z angielskiego (Sonety Szekspira) oraz łaciny (poezja Horacego).

Zmarł 11 lutego 1972 roku w Dorking pod Londynem.