Aktualności

Jesteś tutaj

Aktualności

Rocznica śmierci Jerzego Petersburskiego

2021-10-07

Kompozytor, dyrygent, pianista–akompaniator. Urodzony 20 kwietnia 1895 r. w Warszawie jako syn Jakuba i Pauliny z Melodystów. Pochodził z rodziny muzyków – matka i siostra były pianistkami, brat Józef skrzypkiem, drugi brat – Stanisław – pianistą; spokrewniony był ponadto z rodziną Goldów. Muzyki uczył się u matki od czwartego roku życia. Po uzyskaniu matury studiował w Konserwatorium w Warszawie w klasie fortepianu Aleksandra Michałowskiego. Studia ukończył w 1916 r. W okresie studenckim debiutował jako akompaniator w teatrze „Miraż”. Pierwsza jego piosenka, „Wielka Teodora” (do słów Tuwima), została wykonana przez Marię Strońską w kabarecie „Czarny Kot”. W kabarecie tym w latach 1918 – 1919 akompaniował Poli Negri i Konradowi Tomowi. Następnie wyjechał do Wiednia (1920 r.), gdzie studiował grę na fortepianie, kompozycję i dyrygenturę. Zamierzał poświęcić się karierze pianisty–wirtuoza. Kiedy jednak poznał Imre Kalmana, zainteresował się za jego namową komponowaniem muzyki lekkiej.

Po powrocie do kraju brał udział w wojnie polsko–sowieckiej jako żołnierz 1 pułku lotniczego. Od 1921 r. był ponownie akompaniatorem w warszawskich teatrach. Około 1925 r. zorganizował z Arturem Goldem (swym ciotecznym bratem) orkiestrę taneczną (sekstet), która szybko zyskała wielką renomę. Od 1927 r. był związany jako akompaniator z „Perskim Okiem”, współpracował też z teatrem „Morskie Oko”. W 1929 r. skomponował największy swój przebój – „Tango Milonga”, nagrane po raz pierwszy na płytach „Syreny Record” przez Stanisławę Nowicką.W 1930 r. wyjechał ponownie do Wiednia, gdzie pracował jako pianista oraz kompozytor. Pracował także i występował w Davos, Berlinie, Pradze i w Paryżu (gdzie w późniejszym czasie jego piosenkę „Nie ja, nie ty” z francuskim tytułem „Amour” śpiewała Edith Piaf). Po powrocie do Polski w 1932 r. nagrał w „Syrenie Record” serię płyt jako akompaniator Aleksandra Wertyńskiego.

Do wybuchu II wojny światowej pracował wyłącznie jako kompozytor piosenek i muzyki filmowej („Co mój mąż robi w nocy” (1935 r.), „Szczęśliwa trzynastka” (1938 r.), „Królowa przedmieścia” (1938 r.). We wrześniu 1939 r. znalazł się w Białymstoku i należał tam do zespołu Białostockiego Teatru Miniatur. Po likwidacji teatru przedostał się do Lwowa. Dołączył tam do orkiestry Henryka Warsa i Henryka Golda. Do wybuchu wojny niemiecko–sowieckiej współpracował z orkiestrami estradowymi I. Dunajewskiego, W. Błantera i L. Utiosowa. Komponował dla nich piosenki, np. bardzo znaną stała się „Błękitna chusteczka” ze słowami M. Makismowa, pt. „Sinyj płatoczek” (nazwisko Petersburskiego było w Rosji znane już w latach trzydziestych, kiedy wielką popularność zdobyła tam „Ta ostatnia niedziela”, wykonywana i nagrywana przez sowieckich piosenkarzy; piosenkę tę wykorzystał w 1996 r. Nikita Michałkow w głośnym filmie „Spaleni słońcem”). W kwietniu 1942 r. orkiestra, do której należał, została przyłączona do tzw. Czołówki (teatru) 2 Korpusu. Po ewakuacji 2 Korpusu z Rosji, Petersburski przebywał początkowo w Teheranie, następnie przez Jordanię dotarł do Palestyny. Występował tam jako pianista w teatrze „Ohel” w Tel Awiwie. Odbył później cały szlak bojowy 2 Korpusu, pracując w teatrach wojskowych. Należał w Iraku do reprezentacyjnego tria z Henrykiem Goldem i Fredem Melodystem, prowadził audycje radiowe dla żołnierzy w radiu w Kairze (lata 1942 – 1943). Dla teatru wojskowego skomponował muzykę do około 30 programów (w okresie do listopada 1946 r. włącznie). Po demobilizacji wyjechał w 1947 r. do Brazylii. Koncertował tam przez dwa lata w duecie fortepianowym z Alfredem Schützem. Od 1949 r. mieszkał w Argentynie. Komponował piosenki, aranżował i nagrywał je dla wytwórni płytowych, pisał wspólnie ze słynnym kompozytorem tang – Astorem Piazzolą, współpracował z rozgłośnią radiową El Mondo w Buenos Aires, Prowadził wspólnie z Kazimierzem Krukowskim teatr „El National” i wystawiał musicale. Po śmierci w trzęsieniu ziemi w 1967 r. żony, Marii z Minkowskich, przeniósł się do Wenezueli. W 1968 r. wrócił do Polski. Ponownie zaczął komponować, pisał piosenki m. in. dla Sylwii Klejdysz i Adama Zwierza; w 1977 r. przygotował płytę długogrającą pt. „Jerzy Petersburski – niezapomniane przeboje”, wydaną przez „Muzę”. Zmarł w Warszawie 7 października 1979 r.